Ngày nay việc bọc răng sứ là điều cần thiết để giúp bạn có thể tự tin trong giao tiếp,… Vì thế bạn đã biết bọc răng sứ là gì chưa ?
1. Bọc Răng sứ là gì?
Bọc Răng sứ là các phục hồi răng được làm bằng chất liệu sứ nhằm tái tạo lại tính thẩm mỹ cũng như chức năng của răng. Sứ là một loại vật liệu có khả năng sao chép được hầu hết đặc tính vẻ ngoài của răng thật.
Răng sứ bao gồm 2 loại tương ứng với phân loại phục hình răng:
-
Răng sứ cố định: gắn cố định bằng xi-măng lên răng thật hoặc trên implant
-
Răng sứ tháo lắp: răng sứ trên hàm giả có thể tháo ra lắp vào (hoặc hàm giả trên implant)
2. Bọc răng sứ là gì? Chụp răng sứ là gì?
Bọc răng sứ hay còn gọi là chụp răng sứ là một điều trị phục hình răng bằng răng sứ cố định nhằm tái tạo lại vẻ thẩm mỹ và chức năng của các răng bị mẻ vỡ, sâu răng, mòn răng, hoặc mất răng,…
Bọc răng sứ trên răng thật thì yêu cầu răng phải được sửa soạn (mài) thành hình dạng nhỏ hơn nhằm tạo không gian cho răng sứ, được gọi là cùi răng. Cùi răng phải được tạo sao vừa đủ độ dày và độ lưu giữ (độ cao, độ song song,..) để đảm bảo sự gắn dính lâu dài của răng sứ.
Răng sứ sẽ được tạo riêng cá nhân cho mỗi người bên trong phòng lab nha khoa, dựa trên mẫu cùi răng đã được sao chép khi bác sĩ lấy dấu răng.
Chụp răng sứ thực tế bao gồm hai loại hình phục hồi chính trong chuyên môn nha khoa gọi là: Mão răng sứ và Cầu răng sứ
-
- Mão răng (dental crown) như một cái mũ được phủ chụp lên bên ngoài răng thật của bạn. Mão răng giúp răng thêm độ cứng chắc, và cải thiện được thẩm mỹ cho răng. Mão răng giúp phục hồi lại hình dáng thẩm mỹ, kích thước và chức năng của răng.
- Cầu răng (dental bridge) hay trồng răng bắc cầu – trồng răng sứ,…là cách trồng răng mất theo kiểu cố định trên răng thật. Cầu răng cấu trúc đơn giản nhất gồm 2 mão răng gắn lên 2 trụ là răng thật đã được mài sửa soạn hình dạng cùi răng, và 1 phần thân răng giả nằm chính giữa để phục hồi hình dạng răng đã mất. Cầu răng có thể dài hơn với nhiều trụ hơn được đúc thành 1 khối liên tục nhằm phục hồi nhiều răng mất.
3. Bọc răng sứ thẩm mỹ là gì?
Bọc răng sứ cũng được sử dụng lâu nay trong Nha Khoa Thẩm Mỹ để thay đổi nụ cười do các răng có hình thể, màu sắc, vị trí không đẹp,… mà bệnh nhân có mong muốn được thay đổi. Những trường hợp cần thay đổi nụ cười hoàn toàn thường cần phục hồi răng sứ trên 8-10 răng phía trước của mỗi hàm, hay 16-20 răng cho cả hai hàm.
Mặc dù các răng thật này còn nguyên vẹn và không có bệnh lý, nhưng để thay đổi vẻ ngoài như ý muốn thì chúng cũng được sửa soạn để thực hiện các phục hồi mão răng sứ và/hoặc cầu răng sứ lên trên. Nhược điểm của phương pháp này là lấy đi khá nhiều cấu trúc răng, và có thể gây hại lên tủy răng nếu thực hiện không đúng cách.
Ưu điểm của nó là độ bền và độ lưu giữ cao, phù hợp cho các trường hợp mòn răng, kích thước răng ngắn, trường hợp cần tái lập khớp cắn toàn hàm, lực nhai mạnh/ nghiến răng,…
Bọc Răng Sứ thẩm mỹ nên được phân biệt với Veneer Dán Sứ thẩm mỹ vì sự khác nhau rất nhiều về bản chất lưu giữ, vật liệu dán, chỉ định, cùng cách thức thực hiện.
Hiện nay trào lưu bọc sứ thẩm mỹ toàn hàm đang rất thịnh hành tại Việt Nam, mặc dù trào lưu này vốn đã xuất hiện tại Mỹ đầu tiên vào những thập niên cuối thế kỷ 20 và hiện nay không còn. Đó là do nó có nhiều tác hại lâu dài cùng nguy cơ gây mất răng cao, đặc biệt tỷ lệ này càng tăng nếu nha sĩ thực hiện không đúng cách và kỹ lưỡng.
4. Trường hợp nào nên bọc răng sứ – chụp răng sứ?
Bọc răng sứ – làm răng sứ được tên gọi chung cho cả hai điều trị mão răng sứ và cầu răng sứ, mặc dù chỉ định cho mỗi loại phục hình này là khác nhau. Bạn cần khám tư vấn với bác sĩ rõ ràng trước khi lựa chọn phương pháp.
Lý do bạn cần làm mão răng sứ:
- Răng bị sâu răng phá hủy: điều trị trám răng thông thường không đảm bảo độ bền vững lâu dài cho miếng trám, mão răng là lựa chọn bảo vệ thân răng và tuỷ răng.
Răng sâu vỡ lớn hoặc chỉ còn chân răng cần được phục hồi răng sứ - Răng bạn gãy vỡ: thân răng do ăn nhai mạnh, chấn thương do tai nạn.
- Răng bạn đã được điều trị tủy (răng chết tủy): mô răng còn lại yếu hơn bình thường, làm mão răng giúp bảo vệ mô răng còn lại vững ổn lâu dài hơn. Răng chết tuỷ không được bọc mão răng có tỷ lệ lớn bị nứt vỡ và mất răng sau này.
- Miếng trám răng lớn: khi răng có miếng trám quá lớn, cấu trúc răng còn lại yếu, có thể có sâu răng tái phát/ mẻ vỡ miếng trám thì mão răng được lựa chọn để bảo vệ các mô răng còn lại thay vì trám mới để sửa chữa lại.
- Răng bị nứt: khi bạn dùng lực lớn hoặc tai nạn dẫn đến có vết nứt trên răng, gây đau và ê buốt. Ăn nhai tiếp tục có thể khiến đường nứt lan rộng và dẫn đến vỡ răng. Một mão răng chụp lên trên sẽ giúp bảo vệ mô răng và giảm áp lực lên vùng nứt, có thể cần thời gian mạng mão răng tạm để theo dõi mức độ có cần phải điều trị tủy răng hay không. Nếu vết nứt lan quá sâu xuống chân răng hoặc hay tét đôi răng thì mão răng cũng không giữ lại răng được. Vì vậy đi khám sớm khi vết nứt răng còn nông là điều kiện tiên quyết để có thể giữ được răng.
Răng nứt sâu xuống không thể điều trị & răng nứt có thể điều trị (Nguồn: www.aae.org)
- Mẻ vỡ múi răng: Các múi răng (phần nhô lên trên mặt nhai) là nơi chịu nhiều lực nhai nhất, thường mẻ vỡ do tai nạn, ăn cứng,…đặc biệt răng đã có miếng trám lớn. Khi bị mẻ múi thì khó có thể phục hồi trám được, thì mão răng sẽ được chỉ định.
- Mòn răng: Nếu 1 người có thói quen nghiến răng hoặc siết chặt răng, thì răng họ sẽ bị ngắn đi dần. Răng cũng có thể bị mòn hoá học do các vấn đề về acid dạ dày (trào ngược), thói quen ăn uống chứa nhiều acid,…Khi men răng mòn hết và để lộ phần ngà răng mềm thì răng trở nên rất ê buốt, đôi khi làm viêm tủy, chết tủy răng. Theo thời gian những người này mòn nhiều răng và khớp cắn bị sụp xuống, tầng mặt dưới trở nên ngắn và khuôn mặt trông già hơn. Các phục hồi mão răng sứ thường được chỉ định cho các trường hợp này, đặc biệt để nâng cao khớp cắn và tái lập toàn hàm.
Mòn răng nặng do nghiến răng, gây mất khớp cắn cần phục hồi toàn hàm với răng sứ
- Răng bạn có màu sắc hay hình dạng bất thường: điều này gây mất thẩm mĩ, mão răng giúp điều chỉnh đem lại thẩm mỹ cho nụ cười tự tin của bạn.
Lý do bạn cần thực hiện cầu răng sứ
- Mất răng và cần trồng răng cố định, có đủ điều kiện các răng thật kế cận chỗ mất răng
- Không thể thực hiện trồng răng implant (không đủ điều kiện/ không đủ chi phí)
- Không muốn hoặc không thể phục hồi răng tháo lắp
- Phục hồi răng tái lập khớp cắn toàn hàm ở các bệnh nhân: mòn răng, mất nhiều răng xen kẽ,…
- Kết hợp trồng răng cầu răng và thẩm mỹ răng sứ.
5. Bọc răng sứ có tốt không?
Ưu điểm của bọc răng sứ / cầu mão răng sứ:
- Mão răng sứ bảo vệ răng khỏi sâu răng
- Bảo vệ răng bị mòn khỏi sự mài mòn/ ăn mòn thêm
- Bảo vệ chết tủy khỏi bể vỡ sau điều trị tủy
- Giữ các phần răng bị nứt lại với nhau
- Thay đổi hình dạng thẩm mỹ răng tuỳ ý và có thể cải thiện thẩm mỹ nụ cười
- Mão răng là lựa chọn phục hình khá bền vững, trung bình từ 5-15 năm, giúp bệnh nhân hài lòng và ít phải sửa chữa hơn các phục hồi khác.
- Mão răng được thực hiện đúng có tỷ lệ thành công cao hơn các phục hồi khác trong rất nhiều chỉ định, điều này đã được nhiều nghiên cứu chứng minh
- Cầu răng sứ giúp phục hồi cố định các răng mất, phục hồi được cả chức năng và thẩm mỹ tốt
Nhược điểm của bọc răng sứ / cầu mão răng sứ:
- Cần phải sửa soạn răng trở thành hình dạng phù hợp cho mão răng, điều này thường mất thêm khá nhiều mô răng và không phục hồi lại được.
- Một số bệnh nhân sẽ thấy cảm giác không thoải mái ngắn hạn ngay sau khi làm, đặc biệt là nhạy cảm với nóng là lạnh.
- Cảm giác lạ khi cắn hoặc nhai sau khi gắn, có thể là bình thường và sẽ hết trong thời gian ngắn. Nếu kéo dài và không cắn lại được (cộm) thì cần tái khám điều chỉnh.
- Mão răng sứ có lý do thường gặp nhất phải sửa chữa với nha sĩ là mẻ sứ. Với các vết mẻ nhỏ thông thường thì có thể sửa chữa tại chỗ mà không cần tháo bỏ mão răng sứ cũ. Đối với các nứt vỡ lớn ảnh hưởng nhiều đến chức năng, độ bền, thẩm mỹ,… thì bác sĩ thường phải tháo bỏ các răng sứ này ra và thực hiện lại như ban đầu. Chất lượng vật liệu, kỹ thuật nung, đủ thời gian và quy trình của bác sĩ là các yếu tố chính ảnh hưởng đến độ bền của lớp sứ.
- Thỉnh thoảng xi-măng gắn răng sứ bị tan mất hoặc lão hoá, điều này dẫn tới mão răng bị lỏng và vi khuẩn có thể xâm nhập vào bên dưới mão răng gây ra sâu răng. Mão răng sau đó bị sút ra khỏi răng, nguyên nhân dẫn đến điều này thường do mão răng được thử chưa khít sát hoặc xi-măng gắn không đạt/ không đủ. Bạn cần đem mão răng đến nha sĩ để gắn lại sớm nhất có thể.
- Rất hiếm gặp là khả năng bạn bị dị ứng với vật liệu làm mão răng, đặc biệt là kim loại. Khi đó chắc chắn bạn nên được thay đổi mão răng thành loại vật liệu khác.
- Mão răng tốn kém hơn các phục hồi trực tiếp như trám răng, và càng đắt tiền hơn với các loại vật liệu khác nhau.
- Viêm nướu: nếu bạn thấy phần nướu xung quanh mão răng sứ bị viêm đỏ hoặc sưng, chảy máu nướu thì có thể là bạn bị viêm nướu. Tình trạng này có thể tạm thời và điều trị dễ dàng bằng điều trị cạo vôi răng, nhưng cũng có thể kéo dài do nguyên nhân chính là mão răng sứ. Thường gặp nhất là mão răng sứ có đường viền đặt sai vị trí, xâm lấn khoảng sinh học, mão răng sứ không khít sát,… Bạn nên khám và chụp phim kiểm tra với bác sĩ để đảm bảo điều trị hết viêm nướu, vì nếu diễn tiến thành viêm nha chu sẽ dẫn đến lung lay răng, thậm chí có thể mất răng.
6. Có bao nhiêu loại răng sứ ?
Mão răng có thể được tạo ra từ nhiều loại vật liệu như:
- Kim loại: vàng, titanium, Crom-Coban, Cr-Ni,…
- Sứ: Sứ thiêu kết (sứ đắp), sứ thuỷ tinh
- Zirconia: oxit của nguyên tố kim loại Zirconium (Zirconium dioxide – ZrO2) Các vật liệu này có thể kết hợp với nhau tuỳ theo mục đích và chỉ định đối với cầu mão răng sứ cho phù hợp.
Nhìn chung những loại răng sứ sử dụng rộng rãi ngày nay có thể phân thành 4 loại chính có chỉ định và ưu nhược điểm khác biệt nhau.
Không có loại vật liệu nào đáp ứng được tất cả các yêu cầu lý tưởng của 1 phục hồi cố định, nhưng chính bác sĩ là người am hiểu và tinh tế giúp bệnh nhân chọn lựa phù hợp với nhu cầu đồng thời đảm bảo độ bền vững/ sự sống của răng thật.
4 loại răng sứ thông dụng nhất hiện nay gồm:
1/ Răng sứ-kim loại (PFM – Porcelain Fused-to-Metal)
Là loại răng sứ được sử dụng rộng rãi từ rất lâu, là sự kết hợp của lớp sườn kim loại nằm bên trong, và lớp sứ thiêu kế phủ lên bên ngoài. Răng sứ – kim loại cung cấp cả hai tính chất: độ cứng của kim loại và độ thẩm mỹ của sứ. Các kim loại được sử dụng làm sườn có thể chia thành:
- Kim loại thông thường: Niken, Crom, Molybden..
- Kim loại bán quý: Titan, Coban, Copper, Silver…
- Kim loại quý: Vàng, Palladium, Platinum…
Trong đó có vài loại hợp kim được sử dụng nhiều nhất trong nha khoa với độ quý tăng dần : Niken-Crom, Titanium, Crom-Coban, Vàng-Palladium. Trong đó các hợp kim càng quý hiếm thì độ cứng, độ bền uốn càng tăng, khả năng gây dị ứng và đen viền nướu càng giảm. Các hợp kim vàng cho thấy tương hợp sinh học tuyệt vời và độ bền lên đến 20-30 năm.
Ưu điểm:
- Mang lại cả độ bền và thẩm mỹ cho răng
- Độ bền và thời gian sử dụng 10 năm và hơn nữa nếu được thực hiện đúng
- Chi phí thấp hơn mão zirconia và mão toàn sứ (ngoại trừ mão sứ kim loại quý là đắt nhất trong các loại răng sứ)
- Lựa chọn tốt cho các mão răng vùng răng sau và cầu răng dài vì khả năng chiu lực và độ bền uốn của kim loại.
Nhược điểm:
- Có thể tạo thành viền đen quanh nướu nếu sử dụng hợp kim có chứa Ni và 1 số loại khác
- Thẩm mỹ không hoàn toàn 100% như răng thật, có phần thua kém so với mão toàn sứ.
- Với những ai nghiến răng và hay siết răng, có thể gây mòn nhanh lớp sứ bên trên. Mặc dù nó giúp răng thật đối điện do vậy mà ít bị mòn.
2/ Răng sứ toàn sứ (All Porcelain) & Zirconia đắp sứ (Zirconia Layered)
Răng sứ toàn sứ được gọi là răng sứ không kim loại, là loại răng sứ ngày càng sử dụng rộng rãi vì nhiều lợi ích mang lại. Về mặt lịch sử, khi mão răng toàn sứ đầu tiên chỉ có 1 lớp sứ đắp (porcelain) hoàn toàn thì chỉ định còn khá hạn chế do không sử dụng được ở vùng răng hàm (độ cứng thấp).
Ngày nay với sự ra đời của vật liệu sứ oxit (Ceramic) cứng như zirconia, alumina,…thì lớp sườn bên trong của mão toàn sứ được cắt ra (CAD/CAM) từ các khối vật liệu này. Khi kết hợp sứ đắp thiêu kết phủ bên ngoài, mão toàn sứ vừa đạt được tính thẩm mỹ rất cao mà còn có độ bền tốt.
Ưu điểm:
- Đem đến thẩm mỹ và vẻ tự nhiên rất cao cho răng, hầu như sao chép được hình dạng, màu sắc và nét riêng của răng.
- Lựa chọn tốt cho các mão răng phía trước
- Tương hợp sinh học: không có kim loại nên không có dị ứng, không có độc tố khác (toxic-free)
Nhược điểm:
-
Độ bền có thể thấp hơn chút so với sứ-kim loại, nhất là cầu răng dài và răng cối lớn,
-
Người nghiến răng, lực nhai mạnh, hay siết chặt răng,… nên lựa chọn loại khác để đảm bảo độ bền
-
Giá thành cao hơn sứ-kim loại thông thường
3/ Răng sứ Zirconia Nguyên Khối (monolithic zirconia)
Về bản chất thì răng sứ Zirconia Nguyên Khối có thể xếp cùng với răng sứ toàn sứ, nhưng về tính chất thì có nhiều sự khác biệt. Zirconia là là một sứ oxit (ceramic) của nguyên tố kim loại Zirconium, có đặc tính cứng hơn sứ (porcelain) thông thường rất nhiều.
Zirconia kết hợp được độ cứng chắc của kim loại và độ thẩm mỹ của sứ. Khuyết điểm của zirconia là màu sắc có độ đục và độ trong (xuyên sáng) thấp, nhưng đã được khắc phục phần nào với các thế hệ zirconia mới có độ xuyên sáng cao (zirconia high translucent).
Răng sứ zirconia được thiết kế trên máy tính và cắt bằng máy CAD/CAM từ khối block sứ cứng
* Câu hỏi là có bao nhiêu loại sứ zirconia? vì có quá nhiều dòng sứ cùng là zirconia trên thị trường hiện nay
Thực tế chỉ có hai loại zirconia: Zirconia Cứng (solid zirconia) và Zirconia Trong Mờ Cao (high translucent zirconia). Cả hai đều phải sử dụng công nghệ cắt bằng máy tính trên khối sứ thô gọi là CAD/CAM (Computer Aided Designing/ Computer Aided Manufacturing).
- Zirconia Cứng: rất cứng và độ đục cao, thường có màu trắng. Nó được sử dụng chính để thực hiện sườn cho cầu/ mão dạng zirconia đắp sứ, hoặc zirconia nguyên khối cho các răng hàm phía sau.
- Zirconia Độ Trong Mờ Cao: thẩm mỹ và độ cứng tương đối. Nó được sử dụng làm mão răng zirconia nguyên khối tất cả các răng, cầu răng ngắn, hoặc kết hợp với sứ đắp nếu yêu cầu thẩm mỹ rất cao.
* Tại sao có rất nhiều dòng sứ zirconia hoặc toàn sứ trên thị trường?
Đó là vì chúng chỉ là các tên thương hiệu của dòng zirconia do các công ty lớn khác nhau trên thế giới sản xuất. Chúng có gì khác nhau? Về cơ bản chúng vẫn là zirconia, nhưng do công nghệ và nghiên cứu của các công ty có sự khác biệt nên chất lượng zirconia có sự chênh lệch nhau.
Nhưng sự chênh lệch này không quá nhiều đối với các hãng được FDA cấp phép sử dụng tại Mỹ. Mỗi hãng cũng phân loại sản phẩm thành: zirconia thông thường và zirconia cao cấp hoặc thế hệ mới.Ngoại trừ các dòng zirconia sao chép nguồn gốc các công ty tại Trung Quốc, Ấn Độ, Pakistan,…có chất lượng không ổn định thì ít được các bác sĩ tốt tin dùng cho bệnh nhân.
Mặc dù giá thành của nó rất rẻ, thấp hơn vài lần so với hàng chính hãng, thậm chí có giá thành bằng các răng sứ kim loại.
Ưu điểm:
- Bền vững và hiếm khi mẻ sứ, độ cứng rất cao
- Thẩm mỹ cao và ngày càng được cải thiện
- Có thể thực hiện nhanh ngay tại nha khoa có hệ thống 1 lần hẹn trong vài giờ, không cần phải gởi lab.
- Không có kim loại, đồng nghĩa không gây dị ứng và độc tố có thể có
- Zirconia hầu như không mòn khi ăn nhai với răng trong miệng
Nhược điểm:
- Răng đối diện có thể bị mòn nhanh hơn, nhất là răng đã bị mòn/ tổn thương
- Zirconia nguyên khối khó chế tác và chỉnh sửa, vì nó được cắt tiện từ khối sứ, thay vì đắp lên như các răng sứ toàn sứ. Do đó yêu cầu kỹ thuật rất cao của bác sĩ và kỹ thuật viên mới đạt được tiêu chuẩn về khớp cắn lẫn thẩm mỹ.
- Cầu răng dài Zirconia dễ bị gãy hơn cầu răng sứ kim loại, nguyên nhân chính là độ bền uốn thấp.
4/ Răng sứ Sứ Thuỷ Tinh (Lithium Disilicate)
Một loại vật liệu răng sứ khá mới đang được sử dụng ngày càng phổ biến là Sứ Thuỷ Tinh (Lithium Disilicate) với tên thương mại hay gặp nhất là sứ E.Max.
Sứ thuỷ tinh có đặc tính độ trong suốt cao, màu sắc và thẩm mỹ có thể sao chép khớp đến 100% nét tự nhiên của răng thật.
Độ cứng trung bình của sứ thuỷ tinh bảo vệ men răng đối diện khỏi sự mòn răng. Khả năng dán dính rất cao của nó vào mô răng là khác biệt chính, và là ưu điểm để thực hiện các phục hồi dán sứ: Veneer, Inlay/Onlay, Table-top,….Vậy khi nó được sử dụng làm mão răng sứ thì sao?
Ưu điểm:
- Thẩm mỹ tối ưu nhất, đặc biệt các răng vùng răng trước (răng cửa,..)
- Độ bền tốt nếu được thực hiện và dán dính đúng kỹ thuật
- Lựa chọn tốt cho mão răng đơn lẻ cả ở vùng răng trước và sau
- Bảo vệ răng đối diện khỏi sự mòn răng do mão răng
Nhược điểm:
- Ít được lựa chọn cho các phục hình cầu dài (hơn 3 đơn vị), vì khả năng gãy do độ bền uốn.
- Nhạy cảm về kỹ thuật, yêu cầu độ chính xác và kỹ thuật dán dính tốt từ bác sĩ.
- Chi phí cao, có thể cao hơn zirconia và toàn sứ do độ khó của kỹ thuật
- Khả năng mẻ vỡ ở vùng răng sau, đặc biệt có nghiến răng và lực nhai lớn
Thông tin liên hệ
SAIGONNEWDENTAL
-
- Chi nhánh 1: 36-38 Hữu Nghị – Bắc Lý – Thành phố Đồng Hới
- Chi nhánh 2: Quốc lộ 1A – Thanh Khê – Thanh Trạch – Bố Trạch
- Chi nhánh 3: 207 Quang Trung – Thị xã Ba Đồn
- Điện thoại: 0815 991 969 – 0942 721 567
- Email: nhakhoasaigonnewdhqb@gmail.com
- Website: www.saigonnewdental.com
- Fanpage: Sài Gòn New – Viện nha khoa thẫm mỹ Quảng Bình
Xem thêm